50 Soruda Yapay Zeka - Kitap İncelemesi

 

Bilim ve Gelecek Kitaplığı'ndan çıkan 50 Soruda Yapay Zeka, Boğaziçi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği bölümünde profesör olan hocamız Cem Say tarafından tamamı cep telefonunda yazılmış yazılmış. Kitabın kapağını da Cem Say'ın kızı tarafından yine cep telefonunda çizilmiş. Kitap Cem Say'ın yapay zeka üzerine, belirlediği 50 soru ve bu sorulara cevaplar ile bilgisayar bilimlerinin ve programlamanın gelişiminden başlayıp yapay zekayı, makina öğrenmesini ve güncel yapay zeka uygulamalarına değinerek günümüzde sıkça sorulan sorulara yanıtlar veriyor. Farklı kaynakların çok satan listelerinde sıklıkla gördüğümüz, etrafımızdaki popüler kitapçıların hemen hepsinde rastlayabildiğimiz ve Türkçe bir kaynak olarak karşımıza çıkan bu kitap bu özellikleriyle öncelikle ilgimi çekti. Henüz Ekim 2018'de ilk baskısını yapan kitap Nisan 2019'da 8. baskısını yapmış, yoğun ilgi alan bir kitap. Cem Say'ın da özellikle belirttiği gibi yurt dışı kaynaklarda da farklı bir içerikle karşılaşmayacağınız şekilde yazılmış bir kitap. Yani dili oldukça akıcı, İngilizce kaynaklara ihtiyaç duymadan doyurucu bir içerik sağlıyor. Yer yer esprili bir üslupla yazıldığı içinde ilginiz düşmeden çok rahatlıkla okuyabiliyorsunuz.

Matematik, mantık, bilgisayarların çalışma mantığı, Alan Turing ve Turing Makinası, Gödel ile başlayan kitap ilk bölümünde yer alan sorular ile okuyucuya bir temel inşa ediyor. Bilişim Teknolojileri üzerine eğitim almamış meraklı okuyucuları sıkmayacak bir dile sahip, oldukça anlaşılır. İlk bölümdeki bazı soruları olmazsa olmaz nitelikte değerlendirip, fazla da detaya giremeden cevaplandığından ötürü bazı kısımlarda biraz yorucu olabilse de yazar ilgiyi her soruda yüksek tutuyor. Turing testi ile alakalı bölüm oldukça ilgi çekici, çok sevdiğim bir bilim kurgu filmi olan Ex_Machina'yı izlememiş olanlar için tavsiye ederim.

Programlama dillerinin felsefesi, hayatın matematiği, beynimiz nasıl çalışır gibi konularla düşünme şeklimiz ile yazılım geliştirme sırasında kullandığımız yapılar arasında bağlantılar kuran sorular ile okuyucuyu Yapay Zeka teknolojilerine ve temelde çözmeye çalıştığı problemlere hazırlayan harika bir kurgusu var kitabın. Bu ara Cem Say'ın ve öğrencilerinin yaptığı çalışmalar üzerine de bilgi sahibi olup, Türkiye'de yapılan çalışmalara da göz atıyoruz. 

Sonrasında günümüzde oldukça sık karşımıza çıkan sinir ağları, yapay zeka, derin öğrenme gibi kavramlara sıra geliyor. Bir bilgisayar programının Kasparov'u yenmesi ve bu tarz yazılımların algoritmalarının nasıl tasarlandığı üzerine şahane bir bölüm başlıyor. Kitabın bu bölümünden sonrası su gibi akıyor adeta. Kasparov'dan AlphaGo'ya, chatbotlara, otonom arabalara ve google'ın keşfettiği gezegene kadar her soruda ilginç ve çok güncel konulara cevaplar alıyoruz. Bu arada AlphaGo demişken, izlemeyenler için AlphaGo'nun hikayesini anlatan Netflix belgeseli AlphaGo'yu şiddetle tavsiye ederim. 

Burada araya girip İthaki Yayınları'ndan çıkan Bilimkurgu Klasikleri serisinde yer alan iki kitabı referans vermek istiyorum. Evrimsel Programlama'nın anlatıldığı, yazılımların kendi kendini sınayarak evrimleşmesi ile ilgili bölümü okurken anımsadığım, geçtiğimiz yıl okuduğum ve çok etkilendiğim Stanislaw Lem'in Yenilmez'ine referans vermek istiyorum. Yenilmez'de uzak bir gezegene inen bir gemideki robotların evrimleşerek gezegen üzerindeki tüm hayatı yok edişleri ve altedilemez bir tür robot oluşturmaları üzerine şahane bir kitap. Ayrıca otonom arabalar ve robotik konuları ele alınırken robotik kelimesinin ilk kullanımının Isaac Asimov'a ve şiddetle tavsiye ettiğim Ben, Robot'ta okuyabileceğiniz Yalancı! hikayesine atıfta bulunuyor Cem Say. Asimov'un hikayelerinde dile getirdiği Üç Robot Kanunu ile "robotlar dünyayı ele geçirebilir mi ?" ya da "insanlığın sonunu getirebilir mi ?" sorularına verilen yanıtlarda Asimov'a referans veriyor Cem Say.

Yapay zeka ile alakalı güncel sorulardan biri olan "Yapay Zeka mesleğimi elimden alacak mı ?"'ya bir nevi cevap arayan son sorular ile yapay zekanın, işin içeriğine bağlı olarak uzman bir profesyonelin görebileceğinden daha fazla vaka yüklenebildiği ve bunlardan öğrendikleri ile uzman profesyonellere göre çok daha başarılı olabildiği vakalar üzerine çok güzel örnekler inceliyor.

Son bölümde ise Yapay Zeka'nın geleceği üzerine sorular ele alıyor yazar. Yapay zekanın öğrendiği vakalardaki önyargılı eğilimlerin yapay zekaya da aktarılabildiği örnekler üzerinden kötü örneklere de değinip, mevcut problemleri de ele alıyor Cem Say.

175 sayfalık, 50 soruluk, çok akıcı bir kitap olan 50 soruda Yapay Zeka çok akıcı ve çok güncel konulardan verilen örneklerle Yapay Zeka hakkında hepimizin aklındaki sorulara cevap vermeye çalışıyor. Bilişim teknolojileri konusunda uzman olmayanların da rahatlıkla okuyabileceğini düşündüğüm Cem Say hocamızın bu kitabını tavsiye ederim.

Yorum ekle

Loading